Przepisy prawa pracy mają specyficzny charakter, polega to na prawnym uprzywilejowaniu pod wieloma względami pracownika, jako słabszego ekonomicznie i socjalnie kontrahenta w stosunku pracy.
Pracodawca zatrudniający pracownika zawsze musi liczyć się z prawdopodobnym ryzykiem wyrządzenia szkody w swoim mieniu. Wyróżnić można trzy rodzaje odpowiedzialności: odpowiedzialność porządkową, materialną i za mienie powierzone.
Odpowiedzialność materialna pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy
W kodeksie pracy zostały enumeratywnie wyliczone przesłanki odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy. Pracownik ponosi odpowiedzialność, gdy szkoda powstała w wyniku niewywiązania się z obowiązków pracowniczych bądź nienależytego ich wykonania, dodatkową przesłanką jest powstanie uszczerbku w mieniu pracodawcy oraz udowodnienie przez pracodawcę, że szkoda wystąpiła w wyniku zawinionego działania pracownika.
Jeżeli któraś z wymienionych przesłanek nie zaistnieje, pracownik nie będzie ponosił odpowiedzialności za powstałą szkodę. Takie uregulowanie tej kwestii ma chronić pracownika w sytuacji, gdy powstała szkoda, mimo, że zachował możliwą staranność w wykonywaniu swoich pracowniczych obowiązków. Jeśli szkoda została wyrządzona nieumyślnie to wysokość odszkodowania musi być w granicach kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika. W sytuacji, gdy pracownik wyrządził szkodę umyślnie ma obowiązek naprawić szkodę w całości. W przypadku wyrządzenia szkody osobie trzeciej odpowiedzialność za podwładnego ponosi pracodawca, ma jednak prawo żądać od pracownika zwrotu poniesionych kosztów.
Odpowiedzialność pracownika za szkodę powstałą w mieniu powierzonym z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się
Kolejną kwestią jest odpowiedzialność za powierzone mienie takie jak pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia, sprzęt służbowy, środki ochrony indywidualnej (odzież robocza). Jej podstawą jest prawidłowe powierzenie mienia oraz powstanie szkody. W tym przypadku zastosowanie mają te same przesłanki jak w przypadku zwykłej odpowiedzialności. Za szkodę powstałą w tym mieniu pracownik odpowiada w pełnej wysokości chyba, że udowodni, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych zwłaszcza, jeśli pracodawca nie zapewnił odpowiednich warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.
Pracownik jest obowiązany do naprawienia uszczerbku i pokrycia utraconych korzyści. Naprawienie szkody może nastąpić w wyniku ugody zawartej między pracodawcą a pracownikiem. Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest ochrona materialnych interesów pracownika. Ochronie materialnych interesów pracownika służą przede wszystkim przepisy ograniczające majątkową odpowiedzialność pracownika za szkody wyrządzone przez niego pracodawcy nieumyślnie, w skutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych. Z chwilą nawiązania stosunku pracy automatycznie powstaje odpowiedzialność każdego pracownika.
Może Cię zainteresować:
O Bartek
Jestem studentem prawa. Postanowiłem postawić blog z darmowymi poradami prawnymi, by służyć ludziom w potrzebie. Moim hobby jest także szeroko pojęte ogrodnictwo.