Prawo przewiduje różne rodzaje umów i w różnej formie. Są umowy sprzedaży, kupna, najmu. Są też umowy w formie pisemnej. Ale czy w obrocie prawnym obowiązują także umowy ustne? Jak najbardziej tak, ale wiążą się one z pewnymi ograniczeniami. Jakimi?

Przede wszystkim zawarcie umowy ustnej nie zawsze jest dozwolone i uznawane przez prawo. Istnieją przepisy i ustawy, które dokładnie regulują, jaką formę musi mieć umowa. Przykładowo, nie jest możliwe zawarcie umowy ustnej przy podejmowaniu kredytu. Jest ona jednak dopuszczalna w przypadku zainteresowania pożyczką do 500 zł.

Co znamienne, w przypadku pożyczki powyżej tej kwoty umowa ustna też jest ważna, ale w razie sporu pojawia się ograniczenie dowodowe, utrudniające postępowanie sądowe – niektórych dowodów nie można wykorzystać. Wszystko dlatego, że pożyczka powyżej 500 zł powinna mieć odpowiednią formę, czyli i tak powinna być spisana, nawet jeśli została zawarta w formie ustnej.

Warto przy tym zaznaczyć, że kiedy zawieramy umowę, to stanie się ona nieważna tylko wtedy, gdy przepisy wyraźnie wskazują na określoną jej formę. Tak jest w przypadku umowy leasingu, która jest regulowana przez Kodeks cywilny. W tym wypadku musi ona mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Zasadniczo jednak, jeśli tylko prawo nie wskazuje określonej formy zawarcia umowy, to może to być również umowa ustna.

Załóżmy jednak, że doszło do sporu i sprawa znalazła się w sądzie. W takim przypadku to na stronie, która chce wykazać, że do umowy doszło, będzie spoczywał obowiązek udowodnienia tego stanu rzeczy. Nie ma przy tym gwarancji, że sąd podzieli zdanie skarżącego. To sąd ocenia wówczas wiarygodność świadków i ich zeznań. Sam fakt zawarcia umowy jest zazwyczaj dość prosty do udowodnienia. Trudności sprawić mogą za to szczegóły i konkretne warunki, jak np. należne kwoty, terminy, etc.

Umowa ustna zakłada zgodne oświadczenia woli stron umowy. Strony zgadzają się na wypełnienie jej postanowień i zobowiązań, a wszystko odbywa się w drodze rozmowy. To na przykład uzgodnienie ceny za usługę czy przedmiot i zapłata. Umów ustnych dokonujemy praktycznie codziennie, chociażby nabywając produkty w sklepie. Tego rodzaju stosunek prawny jest więc powszechny, a co za tym idzie umowa ustna to jedna z najczęściej realizowanych czynności prawnych. Nawet jeśli na co dzień nie zdajemy sobie z tego sprawy.